Situatie in Tibet dreigt uit de hand te lopen

De situatie in Tibet is aan het escaleren. Volgens Radio Free Asia zijn al twee demonstranten gedood door het Leger. Eerder deze week zijn Tibetaanse monniken in actie gekomen tegen de sinds 1951 bestaande communistische overheersing door China. De monniken worden gesteund door een groot aantal burgers.

De spanningen in de Tibetaanse hoofdstad Lhasa lopen snel op. In Lhasa hebben demonstranten winkels en brandweer- en politiewagens in brand gestoken. Brandweerlieden en politieagenten werden afgerammeld. De demonstranten haalden de Chinese vlaggen op het plein voor de Jokhang-tempel naar beneden en vertrapte ze. Volgens Amerikaanse inwoners van Lhasa zijn er ook schoten gelost. "Er heerst chaos", zegt een ooggetuige. "De mensen hebben stokken en stenen in hun handen." Er zijn ook meldingen van monniken die in hongerstaking zijn gegaan en monniken die zelfmoord hebben proberen te plegen als protest.

Monniken trokken de afgelopen dagen vanuit rond Lhasa gelegen kloosters naar de stad om te protesteren tegen het Chinese gezag en de Olympische Spelen die China dit jaar organiseert. De acties begonnen dinsdag als herdenking van een mislukte opstand van de Tibetanen tegen China op 10 maart 1959.

Leger ingezet
Om de rellen neer te slaan heeft Peking het Leger ingezet. Ordetroepen hebben klooster omsingeld. Alle wegen naar het centrum zijn afgesloten. Een uitgaansverbod is van kracht. Er is traangas ingezet om de massa's te dwingen naar huis te gaan. Huizen worden door politiemensen systematisch doorzocht op 'opstandelingen'. Volgens Radio Free Asia schiet het leger ondertussen met scherp op de demonstranten. Hierbij zouden twee doden gevallen zijn.

De geestelijke leider van Tibet, de Dalai Lama, is volgens Peking de aanstoker van het protest. Hij zou proberen de Olympische Spelen te saboteren. Eerder deze week hekelde de Dalai Lama opnieuw de Chinese onderdrukking van zijn land. Sinds 1959 verblijft hij in ballingschap in India samen met andere Tibetaanse ballingen. In India zijn deze week tweehonderd Tibetaanse ballingen begonnen aan een gevangenisstraf van twee weken die zij kregen opgelegd nadat ze een verbod hadden genegeerd om naar Tibet op te trekken.

Olympische Spelen
Peking zit enorm verveeld met de situatie. Vooral naar aanleiding van de Olympische Spelen. Het hard neerslaan van een Tibetaanse opstand kan de Olympische Spelen in gevaar brengen. Stel dat een aantal westerse landen daarin aanleiding zien de Spelen te boycotten. Het prestigeproject moet hoe dan ook en in volle glorie doorgaan. Van de andere kant: in Tibet dient alles te blijven zoals het was. Mogelijk dat de Chinese machthebbers een voorbeeld nemen aan de junta in Myanmar. Die liet ordetroepen eind 2007 keihard optreden tegen protesterende monniken. Er vielen tientallen doden en honderden gewonden. De wereld sprak er schande van, maar daar bleef het bij. Er is alleen één verschil: in Myanmar zijn geen Olympische Spelen.

EU
De regeringsleiders van de Europese Unie hebben China vandaag gemaand terughoudendheid te betrachten in Tibet. De EU-leiders dringen aan op de vrijlating van gearresteerde demonstranten, zei de Franse minister van buitenlandse zaken Bernard Kouchner. En dat was het