Por la libertad!

En toen was er ook nog Cuba.

“De man die zich neerlegt bij onrechtvaardige wetten en toestaat dat iemand het land waar hij is geboren vertrapt en misbruikt, is geen man van eer.”

- José Marti (nationale held van Cuba)

De Europese ‘minister van ontwikkelingssamenwerking’, Louis Michel, heeft de EU voorgesteld om de huidige sancties tegen het communistische Cuba maar op te heffen. De Belgische commissaris vindt het tijd voor een ‘nieuw geluid’. Hoe verkeerd dat ‘geluid’ zou zijn, toont de Amerikaanse president Bush aan, samen met de vele gewetensgevangenen in de Cubaanse cellen. Afgelopen vrijdag 7 maart ontving de president representanten en familieleden van Cubaanse politieke gevangenen en bij die gelegenheid maakte hij duidelijk dat in Cuba slecht een nieuwe dictator een oude heeft opgevolgd en dat er verder nog niets is gebeurd op het gebied van politieke vrijheden. “De westerse landen moeten de sancties tegen Cuba niet opheffen. Dat is precies verkeerd om geredeneerd. Niet wij moeten veranderen in onze opstelling, maar Cuba. Het lef om dat te zeggen hebben nog maar weinig landen.”

De oppositie in Cuba is helaas erg gefragmenteerd, hoewel dat begrijpelijk is onder de onmenselijke druk van staatscontrole. Zodra een paar mensen bij elkaar komen in hun kritiek op de overheid zijn de rapen gaar. Bekende namen in dit opzicht zijn de Witte Vrouwen, het Varela Project, de Lawton Foundation en de Assembly to Promote Civil Society. Veel individuele critici van de staat krijgen direct het label van ‘estado peligroso’ (staatsgevaarlijk) opgeplakt en krijgen een ‘advertencia oficial’ (formele waarschuwing). De meesten krijgen eveneens te maken met een ‘acto de repudio’, waarbij door de staatsveiligheidsdienst ingehuurde mensenmassa’s het huis van een dissident bekogelen met stenen en glas en bedreigende leuzen scanderen. Rechtbanken zijn niet onafhankelijk en beperken het recht op een eerlijke procesgang door het bemoeilijken of zelfs weigeren van juridische bijstand ter verdediging.

Vrijheid van expressie in Cuba bestaat dan wellicht op papier, maar wordt zwaar afgestraft zodra men er gebruik van maakt. De Cubaanse grondwet geeft aan dat alles in dienst behoort te staan van de ‘doelen van de socialistische maatschappij’, inclusief de media, vakbonden, toeristische sector, muziek en kunst. E-mail en internetverkeer wordt streng in de gaten gehouden, evenals correspondenten van buitenlandse nieuwsmedia. Cuba is één van de laatste landen ter wereld dat bezoek van Rode Kruis-vertegenwoordigers aan gevangenen weigert. Elk initiatief dat niet uitgaat van de staat wordt direct aangepakt en de enige vakbond die er is, staat onder streng staatstoezicht. Als een Cubaan wil werken moet hij eerst een formulier tekenen dat hij alles zal doen wat De Partij wil. Je hebt zelfs toestemming nodig om te mogen verhuizen of een auto te kunnen kopen. Op reis naar familie per auto? Toestemming nodig! Buitenlanders op bezoek? Toestemming nodig!

In het jaar 2001 kwam het verlangen naar meer vrijheid via nota bene de officiële kanalen tot uiting in het Varela Project. Langs grondwettelijke weg wilden dissidenten een volksraadpleging tot stand brengen en middels een petitie wijzigingen in de grondwet voorstellen. De petitie werd door de regering geweigerd. Het verbaast dan ook niet dat sinds het jaar van de revolutie (1959) meer dan 1,2 miljoen Cubanen het land zijn ontvlucht; zo’n 10 procent van de totale bevolking en dat is een ruwe schatting. Dr. Oscar Elias Biscet, een Cubaans medicus, ontving de Presidential Medal of Honour uit handen van president Bush. Hij is voorzitter van Prisoneros de Consciencia en de Lawton Foundation. Gevraagd naar zijn ‘drive’ om al deze jaren in gevangenschap te kunnen doorstaan, antwoordde zijn vrouw: “Por la libertad del pueblo cubano” (voor de vrijheid van het Cubaanse volk).

Het Nederlands Centrum voor Handelsbevordering organiseert momenteel een handelsmissie naar Cuba. Doel van deze missie? “Het bevorderen van de handelsrelaties met dit interessante Caribische eiland. Er staat een aantal collectieve bezoeken gepland aan relevante Cubaanse overheidsinstanties en projecten…” Deze missie heeft naar ik stellig verwacht niet het lef om Cuba te wijzen op de noodzaak van democratische verandering en vrijlating van alle gewetensgevangenen, maar denkt slechts aan financieel gewin. Soms schaam ik mij diep om Nederlander te zijn. Cuba libre!

Door :Lucas.Hartong