Gemor in VVD na vertrek Rita Verdonk

DEN HAAG - Binnen de VVD is gemor ontstaan door het vertrek van stemmenkanon Rita Verdonk. Een aantal plaatselijke afdelingen steunt het voorstel van gemeenteraadslid Jan Talen uit Staphorst om het partijbestuur naar huis te sturen. ,,Wat mij betreft gaat Mark Rutte mee’’, zegt Michiel Thissen van de afdeling Diemen.

Zo’n honderd VVD'ers hebben hun lidmaatschap gisteren opgezegd. Maar in de meeste afdelingen in het land - de zogeheten kamercentrales - is het rustig gebleven, blijkt uit een telefonische rondgang. Op 8 december komt het partijcongres van de VVD bijeen. Dan zal blijken hoe diep het wantrouwen zit jegens de partijtop. Talen zegt uit het hele land steun te krijgen.

Het partijbestuur zette Verdonk maandagavond voor het blok: ze moest haar zetel opgeven of ze zou uit de partij worden gezet. Daarop hield de voormalige minister van Vreemdelingenzaken de eer aan zichzelf. Verdonk blijft in de Kamer en presenteert deze week waarschijnlijk een nieuwe beweging. Of veel VVD’ers met haar zullen meegaan, is onduidelijk.

Uit een opiniepeiling van actualiteitenprogramma EénVandaag blijkt dat 61 procent van de VVD-stemmers vindt dat Verdonk een eigen partij moet oprichten. Ruim eenderde van de VVD-stemmers zegt bij verkiezingen ook op die partij te stemmen.

Bij het partijbureau kwamen gisteren zo’n honderd opzeggingen binnen. Daarnaast kwamen er ook 25 nieuwe aanmeldingen binnen, aldus een partijwoordvoerder. De aangekondigde motie van Talen zorgt volgens hem niet voor onrust binnen het hoofdbestuur van de VVD. ,,Het is steeds dezelfde persoon’’, aldus de woordvoerder. VVD-fractieleider Rutte noemde de breuk met Verdonk gisteren ’onvermijdelijk’. Hij riep op de eenheid in zijn partij te bewaren. ,,Ikzelf zal keihard knokken om iedereen voor de partij te behouden.’’ VVD-kamerleden als Remkes en Van Baalen steunen Rutte.

Voorzitter Ger Jaarsma van de Friese VVD-afdeling riep tijdens het partijcongres van vorige maand het bestuur op zich maximaal in te spannen om Verdonk voor de partij te behouden. ,,Maar zij wilde haar zetel niet afstaan. Jammer, deze beslissing, maar het is goed dat er een besluit is geforceerd’’, aldus Jaarsma gisteren.

Hij heeft veel leden aan de telefoon gehad. ,,Een aantal is blij dat Verdonk weg is, anderen zeggen het lidmaatschap op of melden zich nu juist aan.’’

Zeeuwse en Gelderse VVD-leden vinden de breuk pijnlijk, maar zijn blij dat er een einde is gekomen aan een langslepende kwestie, stellen kamercentralevoorzitters Van der Vorst (Gelderland) en Ginjaar (Zeeland). ,,Er zijn alleen verliezers. Maar er is een goede keus gemaakt. Dat vinden ook degenen die bij de parlementsverkiezingen op Verdonk hebben gestemd’’, stelt Van der Vorst. Hij heeft weinig mailtjes binnengekregen over de kwestie.

Gelaten
In liberaal Overijssel en Noord-Brabant hetzelfde beeld. Bestuurslid Marietje Eggink-Ten Velde (Overijssel): ,,Als er veel onrust zou zijn, had ik het inmiddels wel gehoord.’’ De Brabantse voorzitter Eric Wetzels heeft geen enkel telefoontje gehad over de kwestie. ,,Er is gelaten gereageerd. In echte VVD-bolwerken als Breda en Den Bosch is weinig aan de hand. De mensen die verbolgen waren, hebben waarschijnlijk vorige maand hun lidmaatschap al opgezegd toen Rita uit de fractie werd gezet. Dat ze moest kiezen, zat er aan te komen.’’