Druk op machthebbers Birma bereikt kookpunt

De militaire machthebbers in het Aziatische Myanmar (Birma) staan bloot aan de grootste bedreiging van hun machtspositie in twintig jaar. De al een week durende -vreedzame- straatprotesten van boeddhistische monniken groeien steeds meer uit tot een heus volksverzet tegen de junta.

De protestmarsen hebben al plaats in het hele land.

Zondag, op de zevende dag van het monnikenprotest, liepen volgens de Britse omroep BBC zeker 20.000 mensen mee in een betoging in de voormalige hoofdstad Yangon (Rangoon). Circa 10.000 monniken kregen steun van ongeveer even zoveel burgers. De monniken kregen water aangereikt om hun dorst te lessen. Ook deelden burgers balsem uit aan de monniken om hun blote voeten mee in te smeren. Voor het eerst liepen ook nonnen mee.

Zaterdag kregen de monniken - Myanmar telt er naar schatting 40.000 - steun van oppositieleidster Aung San Suu Kyi. Zij heeft al sinds 2003 huisarrest en ze was tot tranen toe geroerd toen de monniken langs haar huis liepen.

Ongeveer 2000 monniken trokken zaterdag door Yangon. Toen zij bij de Universiteits Avenue kwamen waaraan het huis van Suu Kyi ligt, stapten agenten onverwachts opzij. De straat is geblokkeerd sinds de protesten begonnen.

Volgens de BBC sprak Nobelprijswinnares Suu Kyi niet met de monniken, maar bad ze samen met ze. De Nationale Liga voor Democratie (NLD) van Suu Kyi won de parlementsverkiezingen in 1990. Het leger annuleerde daarop de uitslag. Van de laatste achttien jaar bracht de populaire NLD-leider er twaalf in enige vorm van detentie door.

De monniken speelden een sleutelrol in de hardhandig neergeslagen opstand van 1988 tegen de militaire dictatuur. Er vielen toen duizenden doden en de vrees bestaat dat de junta ook nu weer keihard zal toeslaan. De protesten begonnen medio augustus nadat de regering onverwachts enorme stijgingen van de brandstofprijzen had bekendgemaakt.

De circa vijftig miljoen inwoners van Myanmar leven al sinds 1962 onder het juk van militaire dictators. De militairen controleren de belangrijkste economische sectoren in een natie die doorspekt is met corruptie, zelfverrijking, falend bestuur, zwarte handel en slavenarbeid. Beloftes van de junta over democratisering of verruiming van vrijheden zijn nooit waargemaakt.

Het land staat formeel onder leiding van de 74-jarige Than Shwe, die voorzitter is van de Staatsraad voor Vrede en Ontwikkeling, een sterk eufemistische term voor de top van de junta. De raad bestaat uit twaalf generaals die feitelijk over alle landszaken beslissen.